Bagaimana cara guru melakukan penilaian portofolio?

Menyelami Dunia Penilaian Portofolio: Panduan Praktikal untuk Guru

Penilaian portofolio merupakan pendekatan penilaian autentik yang semakin mendapat tempat dalam dunia pendidikan. Ia bukan sekadar mengumpul kerja murid, tetapi lebih kepada satu proses refleksi dan dokumentasi perjalanan pembelajaran mereka. Bagaimana guru boleh melaksanakan penilaian portofolio dengan berkesan? Artikel ini membincangkan langkah-langkah praktikal yang boleh diikuti.

Fasa 1: Meletakkan Asas yang Kukuh – Persediaan dan Perbincangan

Sebelum memulakan proses penilaian, guru perlu memainkan peranan penting dalam menjelaskan tujuan dan manfaat portfolio kepada murid. Ini bukan sekadar arahan, tetapi satu sesi perbincangan yang membolehkan murid memahami bagaimana portfolio akan membantu mereka menjejak kemajuan, mengenal pasti kekuatan dan kelemahan, serta menilai pembelajaran mereka sendiri. Kejelasan tujuan ini amat penting untuk memastikan penyertaan aktif murid.

Seterusnya, guru perlu membimbing murid dalam memilih jenis portfolio yang sesuai. Adakah portfolio kerja yang menumpukan kepada satu projek besar? Atau portfolio perkembangan yang mengumpul pelbagai hasil kerja sepanjang tempoh tertentu? Pilihan bergantung kepada matlamat pembelajaran, subjek, dan keupayaan murid. Perbincangan bersama murid memastikan pemilihan jenis portfolio yang selari dengan kemampuan dan keperluan mereka. Ini menjamin penyertaan yang lebih bermakna dan mengelakkan rasa terbeban atau tertekan.

Fasa 2: Pembinaan Portfolio – Pembelajaran Berpusatkan Murid

Setelah jenis portfolio ditentukan, proses penyusunan bermula. Di sinilah elemen pembelajaran berpusatkan murid (PBM) memainkan peranan utama. Guru boleh memberi pilihan kepada murid untuk menyusun portfolio mereka secara kendiri, dengan bimbingan minimum, atau melalui kolaborasi aktif bersama guru. Kaedah ini memberi ruang kepada murid untuk mengambil tanggungjawab terhadap pembelajaran mereka sendiri.

Guru berperanan sebagai fasilitator, menyediakan sokongan dan bimbingan apabila diperlukan. Ini mungkin melibatkan sesi perbincangan individu, memberi maklum balas konstruktif terhadap hasil kerja, dan membimbing murid dalam memilih bukti pembelajaran yang relevan dan signifikan. Penting untuk diingat bahawa proses ini bukan sekadar pengumpulan kerja, tetapi juga satu proses refleksi diri. Guru boleh mendorong murid untuk menulis refleksi kendiri bagi setiap hasil kerja, menjelaskan proses pembelajaran, cabaran yang dihadapi, dan pencapaian yang diraih.

Fasa 3: Penilaian Holistik – Melihat Gambar Besar

Penilaian portfolio bukanlah sekadar menjumlahkan markah. Ia merupakan penilaian holistik yang mengambil kira pelbagai aspek perkembangan murid. Guru perlu menilai bukan sahaja hasil kerja akhir, tetapi juga proses pembelajaran, usaha, peningkatan, dan refleksi diri murid. Rubrik penilaian yang jelas dan telus perlu disediakan untuk memastikan penilaian yang adil dan konsisten.

Penilaian portfolio membolehkan guru melihat gambaran holistik tentang kemajuan murid. Ia memberi peluang untuk mengenal pasti kekuatan dan kelemahan individu, merancang intervensi yang bersesuaian, dan menilai keberkesanan kaedah pengajaran. Maklum balas yang diberikan kepada murid perlu bersifat konstruktif dan memberi fokus kepada peningkatan.

Kesimpulannya, penilaian portofolio menawarkan satu pendekatan yang lebih bermakna dan holistik dalam menilai pembelajaran murid. Dengan perancangan yang teliti, bimbingan yang berkesan, dan penyertaan aktif murid, penilaian portofolio mampu menjana pembelajaran yang lebih bermakna dan memperkasa murid untuk menjadi pembelajar yang seumur hidup. Ia memerlukan komitmen dan usaha daripada kedua-dua guru dan murid, tetapi hasilnya amat berbaloi.

#Guru Nilai #Penilaian Portofolio #Portofolio Sekolah